A 24-year-old male presented with a history of subacute fever and headache.

He was diagnosed disseminated TB infection (meningitis, osteomyelitis of thoracic spines, pulmonary and empyema thoracis) and was put on IRZE (Isoniazid, Rifampicin, Pyrazinamide, Ethambutol), dexamethasone and pyridoxine.

Eight months after the treatment while he was on IR, he developed headache and neck stiffness, the treatment was switched to RZE+L.

Two months later, he had difficulty walking especially in the dark, progressive paraparesis, sensory loss below T1 dermatome and bladder incontinence.

Q. What is the most likely diagnosis? 

    A. Pyogenic epidural abscess
    B. Paradoxical reaction
    C. MDR-TB
    D. Lymphoma

Ans.  

Paradoxical reaction

Abnormal immune response or reconstruction of immune system to a tuberculous antigen ทำให้อาการแย่ลง ทั้งๆที่กำลังรักษา 

อาการ

•Fever, Lymphadenopathy, worsening of chest/neuro imaging, Increase of preexisting lesion.

•Median time to onset of CNS 63 วัน , other sites 56 วัน

การวินิจฉัย : ต้องแยกจากสาเหตุอื่นก่อน ได้แก่ MDR-TB, poor adherence, อื่นๆ เช่น Neoplasm, other infection, drug reaction.

Treatment : Corticosteroid, NSAIDs, Surgery

Reference

Cheng VC, Ho PL, Lee RA, Chan KS, Chan KK, Woo PC, Lau SK, Yuen KY. Clinical spectrum of paradoxical deterioration during antituberculosis therapy in non-HIV-infected patients. Eur J Clin Microbiol Infect Dis. 2002 Nov;21(11):803-9.

เรียบเรียงโดย  นพ.วรรธนัย ศรีไพรวรรณ แพทย์ประจำบ้านชั้นปีสาม กองอายุรกรรม โรงพยาบาลภูมิพลอดุลยเดช